Pravnik odgovara

Ugovor o delu ne može da se zaključi iz oblasti delatnosti poslodavca. Visina doprinosa se reguliše propisima o zdravstvenom i invalidskom osiguranju a o budžetskim finansijskim sredstvima nadzor sporovodi ministarstvo dok u pogledu finansijskih sredstava koja nisu iz budžeta sama visokoškolska ustanova preko nadležnog Saveta. Nastavna osoblja se mogu angažovati i drugim ugovorima a ne samo ugovorom o radu a što sve zavisi od predmeta i posla za koji je angažovan kao i od unutrašnjih akata kojima su ta pitanja regulisana.

Radni odnos zasniva se na vreme čije je trajanje unapred određeno kada su u pitanju tačno određeni poslovi, s tim što tako zasnovan radni odnos neprekidno ili s prekidima ne može trajati duže od 12. Radni odnos zasnovan na određeno vreme postaje radni odnos na neodređeno vreme, ako zaposleni nastavi da radi najmanje pet radnih dana po isteku roka za koji je zasnovan radni odnos.

Poslodavac je u obavezi da Vam isplati naknadu za godišnji odmor. Ako krivicom poslodavca zaposleni ne koristi godišnji odmor, ima pravo na naknadu štete u visini prosečne zarade u prethodna tri meseca, utvrđene opštim aktom i ugovorom o radu.

Radni odnos zasniva se na vreme čije je trajanje unapred određeno kada su u pitanju tačno određeni poslovi, s tim što tako zasnovan radni odnos neprekidno ili s prekidima ne može trajati duže od 12 meseci. Pod prekidom ne smatra se prekid rada kraći od 30 radnih dana. Radni odnos zasnovan na određeno vreme postaje radni odnos na neodređeno vreme, ako zaposleni nastavi da radi najmanje pet radnih dana po isteku roka za koji je zasnovan radni odnos. Zaposleni ima mogućnost da u postupku pred sudom dokaže da su se stekli uslovi za prerastanje radnog odnosa u radni odnos na neodređeno vreme, što naravno zavisi od toga koje je poslove zaposleni obavljao, da li je bila zamena određenog zaposlenog i drugo.

U vezi sa Vašim prvim pitanjem da li je zakonski raditi 5 godina sa prekidima, odgovor zavisi da li ste radili na istim poslovima sve vreme. Ako jeste nije u skladu sa zakonom.

Ugovor o radu zaključuje se pre stupanja zaposlenog na rad, u pisanom obliku. Ako poslodavac sa zaposlenim ne zaključi ugovor o radu kako je navedeno, smatra se da je zaposleni zasnovao radni odnos na neodređeno vreme danom stupanja na rad.

Što se tiče Vaših prava možete ih ostvariti u sudkom postupku u kojem bi morali dokazati da su Vam prava povređena i tražiti poništaj rešenja o otkazu i osnova po kom je doneto isto, te da se utvrdi da je u pitanju radni odnos na neodređeno vreme.

Kritetijumi po kojima se daje otkaz ugovora o radu postoje i oni prevashodno zavise od osnova otkaza ugovora o radu.

Zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu u visini utvrđenoj opštim aktom i ugovorom o radu, i to između ostalog i po osnovu vremena provedenog na radu za svaku punu godinu rada ostvarenu u radnom odnosu - 0,4% od osnovice. Opštim aktom i ugovorom o radu mogu da se utvrde i drugi slučajevi u kojima zaposleni ima pravo na uvećanu zaradu.

Osnovicu za obračun uvećane zarade čini osnovna zarada utvrđena u skladu sa zakonom, opštim aktom i ugovorom o radu. Po osnovu produženog osiguranja staž koji je ostvaren po tom osnovu i za koji su plaćeni doprinosi, priznaje se za ostvarivanje prava iz penzijskog i invalidskog osiguranja (prava za slučaj starosti, invalidnosti, smrti i telesnog oštećenja) po odredbama zakona.

Odgovor na Vaše pitanje zavisi od krivičnog dela za koje ste osuđeni kao i od Pravilnika o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta kojim se bliže uređuju uslovi za zasnivanje radnog odnosa na određenim radnim mestima. U Svakom slučaju lica osuđivana za teška krivična dela ne mogu raditi u policiji. Zakonom o državnim službenicima je predviđeno da  kao državni službenik može da se zaposli punoletan državljanin Republike Srbije koji ima propisanu stručnu spremu i ispunjava ostale uslove određene zakonom, drugim propisom i pravilnikom o unutrašnjem uređenju i sistematizaciji radnih mesta u državnom organu, ako mu ranije nije prestajao radni odnos u državnom organu zbog teže povrede dužnosti iz radnog odnosa i nije osuđivan na kaznu zatvora od najmanje šest meseci. U svakom slučaju možete informaciju dobiti od kadrovskih službenika policije.

Ukoliko se Vaše pitanje odnosi na razliku u zaradi koju bi ste ostvarili za period od dana potpisivanja aneksa ugovora do danas u tom slučaju sva novčana potraživanja iz radnog odnosa zastarevaju u roku od tri godine od dana nastanka obaveze i tada se tužbom možete obratiti sudu. Ali ako se Vaše pitanje odnosi na zakonitost akta poslodavca u tom slučaju Vam je prošao rok u kojem po tom pitanju možete da se obratite tužbom sudu, ali možda po  tom pitanju može da Vam pomogne inspekcija rada.

U skladu sa Zakonom o zdravstvenoj zaštiti ( „Sl.glasnik RS“ 107/2005) u članu 55 određeno je da privatnu praksu može osnovati: 1) nezaposleni zdravstveni radnik sa položenim stručnim ispitom; 2) zdravstveni radnik korisnik starosne penzije, uz saglasnost komore zdravstvenih radnika.

Ako se Vaše pitanje odnosi eventualno na dopunski rad zdravstvenih radnika tada je regulisano sledeće:

zdravstveni radnik zaposlen u zdravstvenoj ustanovi i privatnoj praksi, koji radi puno radno vreme, može obavljati određene poslove zdravstvene delatnosti iz svoje struke kod svog poslodavca, odnosno kod drugog poslodavaca, van redovnog radnog vremena, zaključivanjem ugovora o dopunskom radu sa direktorom zdravstvene ustanove, odnosno osnivačem privatne prakse.

Prema članu 119. stav 1. tačka 1) Zakona o radu ("Sl. glasnik RS", br. 24/2005 i 61/2005) poslodavac je dužan da zaposlenom isplati, u skladu sa opštim aktom, otpremninu pri odlasku u penziju, najmanje u visini tri prosečne zarade. Iz Vašeg postavljenog pitanja može se zaključiti da ste Vi već ostvarili pravo na penziju, s obzirom na tu okolnost najbolje je da ste obratite inspekciji rada sa konkretnim podacima.

Ako se invalidski penzioner radno angažuje, prema mišljenju nadležnog ministarstva, nema zakonskog osnova da mu se automatski ukine invalidska penzija, međutim, postoji zakonska mogućnost da Fond pokrene inicijativu za ponovno preispitivanje radne sposobnosti tog invalidskog penzionera i da se u postupku pregleda pred lekarskom komisijom Fonda utvrdi njegova radna sposobnost i da mu se ukine pravo na invalidsku penziju. Zasnivanje radnog odnosa sa invalidskim penzionerom je nevažeće i automatski prestaje po sili zakona, sve dok je na snazi rešenje o utvrđivanju gubitka radne sposobnosti.

Prema propisima o penzijskom i invalidskom osiguranju, invalidski penzioner ne može da zasnuje radni odnos i da istovremeno nastavi da koristi pravo na invalidsku penziju, jer zasnivanjem radnog odnosa prestaju da postoje razlozi koji su doveli do sticanja prava na invalidsku penziju.

Po pitanju mogućnosti da invalidski penzioner radi na nekim poslovima van radnog odnosa, ukazujemo na mišljenje Ministarstva rada, zapošljavanja i socijalne politike, prema kojem "invalidski penzioner, shodno odredbama Zakona o radu, ne može da zasnuje radni odnos, dok druge oblike rada ovaj zakon ne zabranjuje".

Prema mišljenju istog ministarstva, Sektora za penzijsko i invalidsko osiguranje, rad invalidskog penzionera na nekim poslovima van radnog odnosa (rad po ugovoru van radnog odnosa, rad u komisijama, kao sudski porotnik ili veštak i sl.), ne predstavlja zakonski osnov za automatsko gubljenje prava na invalidsku penziju, niti za pokretanje postupka za ponovno utvrđivanje invalidnosti tog invalidskog penzionera. Međutim, zakonom je data mogućnost da u određenim slučajevima i po proteku zakonom utvrđenog vremena, Organizacija penzijskog i invalidskog osiguranja može, po službenoj dužnosti, da pokrene postupak da se kod pojedinih invalidskih penzionera ponovo pristupi oceni radne sposobnosti.